KB Index editie 14
Het kleinbedrijf zucht onder de regeldruk. De grootste veroorzakers van regeldruk zijn de regelgeving rondom ziektewet (wet Poortwachter), de verduurzaming van de bedrijfsvoering en de aanvraagprocedures voor subsidies en financiering. Het economische beeld over het 2e kwartaal is positief, het ondernemersvertrouwen is flink toegenomen. Dit blijkt uit de cijfers van de veertiende Kleinbedrijf Index (KB Index), een onderzoek van Qredits, ONL en de Hogeschool van Utrecht onder meer dan 1.100 ondernemers in het kleinbedrijf.
Het effect van regeldruk is gemeten met als meetmethode een internationale maat vanuit de Global Entrepreneurship Monitor. Ondernemers geven de Nederlandse regering een krappe voldoende (6,0). De grootste veroorzakers van regeldruk zijn de regelgeving rondom ziektewet (wet Poortwachter), de verduurzaming en de aanvraag van subsidies en financieringen voor het verduurzamen van de bedrijfsvoering. Het openen van een bankrekening, sluiten van een verzekering en de kilometeradministratie worden als minst ingewikkeld ervaren. De complexiteit van regels zorgt voor een verlies van arbeidsproductiviteit van 3,2% bij de ondernemers zelf.
Er zijn ook de nodige sectorale verschillen. Zo heeft de horeca het meeste last van de complexiteit van overheidscontroles, ARBO en milieuzones. De culturele sector worstelt sterker met subsidieaanvragen, verzekeringen en licenties/auteursrechten. De zakelijke dienstverleners hebben daarentegen de minste moeite om te voldoen aan administratieve handelingen, zoals boekhouding, kilometeradministratie en belastingaangiftes. En de zorg/verzorging ervaart lagere drempels dan andere sectoren bij financiering en het voldoen aan milieuzones.
Het kleinbedrijf toont veerkracht. Het algemene economisch beeld over de eerste helft van 2024 in het kleinbedrijf is ronduit positief. Meer dan 80% van de bedrijven groeit of herstelt.. Het ondernemersvertrouwen stijgt van +4 naar +29. Deze keer zijn ondernemers in de horeca het meest positief met een score van +46. Ondernemers met personeel lijken de wind eindelijk in de zeilen te krijgen. Hun bedrijfsresultaten en verwachtingen ontwikkelen zich gunstiger dan voor ondernemers zonder personeel. De behoefte aan financiering stijgt, 31% van de ondernemers heeft hier behoefte aan en dit betreft vooral groeiende en herstellende bedrijven. Het percentage bedrijven dat aangeeft te moeten sluiten binnen 6 maanden zakt licht naar 3,5%.
Een punt van zorg blijft de lage ondernemerslonen. 55% zit onder het minimumloon bij een werkweek van 40 tot 48 uur. Vooral de culturele sector komt er slecht vanaf waar 58% van de ondernemers onder bijstandsniveau leeft. Ook het ondernemersvertrouwen is daar het laagst (+6). Een mogelijke verklaring hiervoor zou de aankondiging van de btw-verhoging voor de culturele sector kunnen zijn.
Hoewel dit onderzoek de veerkracht van het kleinbedrijf laat zien, is er aandacht nodig voor het verminderen van de regeldruk. Ons onderzoek toont nu voor de derde keer op rij aan dat de subsidieregelingen voor ondernemers te complex en niet passend zijn. De complexiteit in regelgeving voor de financiering en/of subsidie is veel te hoog. Stimuleer als overheid eenvoudige en toegankelijke oplossingen, zoals de MKB Duurzaamheidslening -met lage kosten en rente– welke vanaf oktober beschikbaar wordt gesteld. En maak het mogelijk om als ondernemer een willekeurige afschrijving toe te passen. Fiscale aftrekmogelijkheden zijn bij ondernemers bekender en worden vaker gebruikt.
Als tweede aanbeveling adviseren wij om betere toegang te creëren tot advies voor verduurzaming of aanvragen van leningen en subsidies. Zorg voor transparantie door toegankelijke platforms, die ook leiden naar gericht advies en specialisten. Uit tal van eerdere onderzoeken blijkt dat financieel, bedrijfskundig of milieuspecialisten nodig zijn, omdat ondernemers de specifieke kennis ontberen of de regelingen niet kennen. Daarnaast is het van belang dat deze advisering toegankelijk is voor kleine ondernemers. De inzet van deze adviseurs is prijzig. Verlaag drempels door middel van vouchers die door de (gemeentelijke) overheid direct aan specialisten worden vergoed. Net als bij het succesvolle initiatief Ondernemer Centraal in regio Utrecht.
En tot slot: Ondernemers geven aan dat de huidige ziektewet voor medewerkers hen veel hoofdbrekens kost. De vereisten vanuit de Wet Poortwachter zijn complex en foutgevoelig voor kleine ondernemers. Halveer de duur van het eigen risico - nu twee jaar - en zorg voor een collectieve dekking.
Over de Kleinbedrijf Index
Dit is de veertiende publicatie van de Kleinbedrijf Index, een gezamenlijk initiatief van Qredits, ONL voor ondernemers en het Kenniscentrum Digital Business & Media van de Hogeschool Utrecht. Cultuur+Ondernemen is partner van de Kleinbedrijf Index. Ondernemers zonder personeel en Kleinbedrijf ondernemers vertegenwoordigen 95,5 procent van alle ondernemers in Nederland. Samen zorgen zij voor bijna een kwart van alle bedrijfswinsten en een derde van de werkgelegenheid in Nederland. Als barometer voor deze onderbelichte groep is deze index ontwikkeld, waarvan de uitkomsten vier keer per jaar worden gepubliceerd.
