Duurzame koffie en een eerlijke prijs voor de boeren.
Wakuli. Dat betekent ‘boeren’ in het Swahili. Simpel gezegd hebben Yorick Bruins (29) en Lukas Grosfeld (27) een boerenmarkt opgericht. Dat tekent dan ook meteen de kern van hun missie, namelijk koffie direct van de boeren naar de consument brengen. Met als doel een betere prijs voor de lokale boeren.
Het idee is ontstaan toen ze samen in Londen studeerden. Yorick studeerde ‘Food Policy’ en Lukas volgde een masteropleiding ‘Filosofie & Economie’. Slimme mannen dus deze twee heren. Yorick vertelt waar zijn passie voor koffie en de agrarische sector vandaan komt; 'Altijd al was ik bezig met eten, met de herkomst ervan en hoe het in de maatschappij werd geconsumeerd. Pas toen ik tweeënhalf jaar in Tanzania woonde bracht me dat in contact met de koffieteelt.'
'Wat goede gesprekken in een Engelse pub zetten me aan tot nadenken.', vervolgt Lukas. Hij heeft ervaring met het opzetten van startups en vond het verhaal van Yorick over de koffieboeren interessant. 'Een paar Skype-calls met Yorick vanuit Tanzania later stond ons eerste plan op papier. Er waren teveel mensen die in koffieketen een graantje mee wilden pikken. Dat kon anders. En ethisch gezien, moest het ook anders.'
De cijfers liegen er namelijk niet om. De koffiemarkt is na de oliemarkt namelijk de grootste markt, wereldwijd. 'Voor de beeldvorming: Nederlanders drinken gemiddeld 8,4 kilo koffie per persoon per jaar. Daarmee staan we in de top 5 van de grootste gebruikers ter wereld. Als je kijkt naar het aantal koffieboeren, dat zijn er zo’n 25 miljoen, verdeeld over 50 landen', rekent Yorick uit. 'Nog interessanter is de verdeling van het eindproduct. Slechts zes spelers zijn verantwoordelijk voor de verkoop van dik 50% van de koffieproductie over de hele wereld.'
'Dat is niet de beste onderhandelingspositie voor de boeren.', stipt Lukas nog ietwat subtiel aan. 'De gemiddelde prijs die Wakuli aan de boer betaalt is €5,00 per kilo. De wereld koffieprijs ligt op dit moment op €1,60 per kilo.'
Aan tafel bij de grotere supermarkten in Nederland kwamen Yorick en Lukas al snel tot de conclusie dat deze geen noodzaak voelen om hun product in de schappen te leggen. De marges op koffie zijn voor een ieder in de keten prima, behalve voor de boer. De heren hadden dus een mooi plan, maar er was geen vraag naar. Een eerste tegenvaller was een feit.
Dat bleek een sterke wending. Nu levert Wakuli voor bijvoorbeeld €12,00 per maand twee zakjes vers gebrande koffiebonen bij je thuis. 'Gewoon door de brievenbus. Deze abonnementsvorm is deels om de consument te voorzien in de behoefte aan gemak. Maar zeker ook om ons als Wakuli enige zekerheid te bieden. Voor de losse aankoop kan het niet uit. Dan missen we ons doel en kunnen we de koffieboer niet genoeg betalen. Een stukje commitment op de langere termijn is van groot belang.', legt Yorick uit. 'Maar', vult Lukas aan; 'als je het een maand wilt proberen, dan kan dat ook, want je kunt het maandelijks opzeggen.'
Terug aan de tekentafel kwam het besef. Hun idee om de koffie direct aan de consument te leveren bleef overeind. Er moest alleen nóg meer gesneden worden in de keten. De levering moest zo direct, dat ook de retailer er niet meer tussen zou zitten. Geen koffiebonen meer via de supermarkt, maar directe levering aan huis. Zonder dat het een dure hobby wordt voor de consument.
Het plan lijkt te slagen. Dat klinkt vanzelfsprekender dan het is. Er ging veel onderzoek aan vooraf. Zo hebben ze ‘Kickstarter’ ingezet. Een platform om geld in te zamelen voor de realisatie van creatieve ideeën. Met de opbrengsten hiervan hebben ze een pilot kunnen financieren.
Dat is ook wel echt het advies van de ondernemers. 'Begin lean.', zo noemt Yorick het. 'Dus zonder teveel kosten te maken. Als het met zo weinig mogelijk financiële middelen aanslaat, dan heb je goud in handen. Niet dat zelf rijk worden ons doel is. Maar om een bedrijf gezond te houden of te maken, zul je toch iets moeten verdienen.'
Met enige kennis van online verkoop en vijf freelancers die het nodige programmeer en ontwerpwerk deden, stond hun verkoopkanaal snel. Feedback halen ze uit de reacties van klanten. Soms hebben ze telefonisch contact, soms laten mensen een bericht achter op de site of vragen ze de behoefte uit aan hun klanten.
Een goed voorbeeld daarvan is een nieuw product waarmee ze hun klanten willen bedienen; biologisch afbreekbare koffiecapsules voor in je apparaat thuis. 'Op onze website kun je achterlaten dat je bericht wilt krijgen als het product verkrijgbaar is. Zo meten we of er interesse is in het product, al voor dat het in productie gaat.', zo vertelt Lukas.
Naast de druk om nieuw producten te willen aanbieden onder de vlag van Wakuli Market, voelen ze ook de drang om actief bezig te zijn met het aanboren van een nieuwe markt. Want koffie drinken we in Nederland niet alleen thuis, maar ook op het werk.
Dus bezorgen ze ook pakketjes met koffiebonen bij bedrijven. Lukas: 'Zonder dat je daar als bedrijf diep voor in de buidel hoeft te tasten. De bonen liggen namelijk in dezelfde prijsrange als de bonen van de groothandel die nu vaak in de machine gaan. Het verschil voelt vooral de boer, die verdient er namelijk meer dan drie keer zoveel op.'
'Tot nu toe is het saldo van ons spaarrekening behoorlijk ingedikt', geeft Yorick toe. 'Maar het tij keert, iedere dag weer groeit Wakuli Market. Iedere dag opnieuw maken we meer impact. En dat is echt waar het ons om te doen is. De winst van elk kopje koffie eerlijk delen met de boer.'
'Heb je zelf een idee waarvan je denkt; daar wil ik verder mee? Praat er dan over met mensen buiten je eigen kring. Maak afspraken met mensen die zelf hun eigen bedrijf runnen, of werkzaam zijn als expert en je kunnen inspireren. Wij werden daar uiteindelijk heel wijs van. Deze mensen stellen namelijk de juiste vragen, zijn kritisch en durven je soms ook te confronteren met je ‘gebrek’. Zo kom je uiteindelijk tot een gedegen plan en heb je potentiële valkuilen vaak al in kaart gebracht. Ongewenste verassingen zijn dan al getackeld voor je bent begonnen.'
